تحقیق درباره ریسک

در حالی که ریسک، همواره بخش جدایی ناپذیر فعالیت های مالی بوده است، اما در دهه 1990 بود که مدیریت ریسک به یکی از وظایف اصلی بانک ها و سایر نهادهای مالی تبدیل شد. یکی از مهم ترین دلایل اهمیت یافتن آن، زیان های بزرگی بود که برخی شرکت های بزرگ جهانی طی دهه 1990 متحمل شدند. این زیان ها به مثابه شوکی برای نهادهای مالی بود و باعث گردید که آنها تأکید و توجه بیشتری بر مدیریت ریسک و کنترل ها داشته باشند.

افزایش زیان ها به افزایش مقررات منجر شد و بانک ها و سایر نهادهای مالی اکنون مجبور به تبعیت از مقررات بانکداری بودند که توسط کمیته بال پشتیبانی می شد. آنها باید کنترل های داخلی را افزایش می دادند، افشاء و شفافیت اطلاعات مالی را بهبود می بخشیدند و اطمینان حاصل می کردند که نظارت موثر و کافی وجود دارد تا زمینه حفظ سلامت عملیات بانکی و بازارهای مالی فراهم گردد. این امر در وهله اول مستلزم شناسایی و کمّی سازی[1] ریسک های مختلف و سپس استقرار و اجرای مدیریت موثر ریسک بود.

نقش مدیریت ریسک

مدیریت ریسک عمدتا با کاهش اثرات نامطلوب آن دسته از رویدادهای داخلی و خارجی سروکار دارد که به طور زیان آوری فعالیت سازمان را تحت تأثیر قرار می دهند. مدیریت ریسک باید متشکل از مجموعه ای از فرآیندهای مستمر و در حال توسعه ای باشد که در سراسر استراتژی یک سازمان به کار گرفته می شوند و باید به شیوه ای قاعده مند کلیه ریسک های مربوط به گذشته، حال و آینده را مورد توجه قرار دهد.

اصول مدیریت ریسک

سازمان بین المللی استانداردسازی[2] موارد ذیل را به عنوان اصول مدیریت ریسک مورد شناسایی قرار داده است. مدیریت ریسک باید:

خلق ارزش نماید

بخش لاینفک فرآیندهای سازمانی باشد

بخشی از تصمیم گیری باشد

به وضوح، عدم اطمینان را مورد توجه قرار دهد

نظام مند و ساختاریافته باشد

بر مبنای بهترین اطلاعات موجود باشد

بر مبنای نیازها و خواسته های سازمان باشد

عوامل انسانی را مد نظر قرار دهد

شفاف و فراگیر باشد

پویا، تکرارشونده و پاسخگو به تغییرات باشد

امکان بهبود و بهسازی مستمر داشته باشد

اهداف مدیریت ریسک

دو حوزه اصلی موردتوجه مدیریت ریسک که هر یک مشتمل بر اهداف خاص خود می باشند عبارتند از:

حوزه داخلی

اطمینان دهی به مدیریت در خصوص اینکه شرکت از ریسک های فعلی و آتی آگاه است و آنها را تحت کنترل دارد

حفاظت از دارایی ها و اعتبار شرکت

کمک به بهبود عملکرد عملیاتی شرکت و افزایش ارزش سهامدار[3]

افزایش کارایی از طریق کاهش زیان های بالقوه ناشی از ریسک های موجود در فعالیت های شرکت

پشتیبانی از دستیابی به اهداف استراتژیک

حوزه خارجی

اطمینان از تطبیق با الزامات قانونی

ایجاد مزیت رقابتی

اطمینان دهی به سهامداران و سایر ذینفعان از اینکه شرکت فعالانه در حال مدیریت ریسک ها می باشد

 

فرآیند مدیریت ریسک

مراحل اصلی مدیریت ریسک عبارتند از:

شناسایی ریسک

ارزیابی ریسک

کاهش ریسک

نظارت بر ریسک

گزارش ریسک

شایان ذکر است که مدیریت ریسک با گزارش رویدادهای داری ریسک پایان نمی یابد. مدیریت ریسک فرآیندی مستمر و تکرارشونده است که به طور پیوسته وضعیت ریسک سازمان را مورد بازنگری قرار می دهد.

کمّی سازی

مدیریت ریسک همچنین باید بتواند کلیه ریسک ها را کمّی سازی نماید، مانند: ارزش در معرض خطر (VaR)، زیان های بالقوه اعتباری و زیان های ناشی از سیستم ها و کنترل ها و غیره.

اما، روش های اندازه گیری انواع مختلف ریسک ها تفاوت های قابل ملاحظه ای با یکدیگر دارند، به ویژه در خصوص ریسک عملیاتی. در حوزه اندازه گیری ریسک ها، بهترین روش ها کماکان در حال توسعه و بهبود می باشند، هر چند کمیته بال در این زمینه راهنمایی های قابل ملاحظه ای برای نهادهای مالی ارائه کرده است.

انواع ریسک

ریسک عبارت است از تهدید ناشی از رویداد یا اقدامی که به طور نامطلوبی توانایی یک سازمان را در دستیابی به اهدافش تحت تأثیر قرار می دهد. تعاریف برخی از مهم ترین انواع ریسک به شرح ذیل می باشد:

ریسک بازار

ریسک ناشی از نوسانات ارزش دارایی ها یا درآمدهای حاصل از دارایی ها.

ریسک اعتباری

ریسک زیان ناشی از عدم توانایی طرف معامله در ایفای تعهداتش.

ریسک عملیاتی

ریسک زیان ناشی از فرآیندهای ناکافی یا نارسای داخلی، افراد یا سیستم ها، یا رویدادهای خارجی.

ریسک نقدینگی

ریسک عدم توانایی ایفای تعهدات در سررسید آنها به دلیل کمبود منابع مالی.

ریسک شهرت

ریسک ناشی از شهرت منفی که تأثیر زیان آوری بر ارزش سهامدار و وضعیت آن در بازار داشته باشد.

ریسک استراتژیک

ریسک زیان ناشی از نداشتن استراتژی توسعه بلندمدت نزد تیم مدیریت.

ریسک قانونی

ریسک زیان ناشی از جرائم و تحریم هایی وضع شده توسط مراجع قضایی به دلیل نقض تعهدات قراردادی و قانونی.

مزایای مدیریت ریسک

مزایای مدیریت موثر ریسک و کنترل داخلی عبارتند از:

ایجاد دانش سازمانی در زمینه ریسک

اولویت بندی ریسک های سازمان

کاهش رویدادهای غیرمنتظره و ناخوشایند

تمرکز بهتر بر انجام صحیح کارهای درست[4]

کاهش زیان از طریق بهبود فرآیندهای شرکت

فراهم سازی مبنای مناسب برای اتخاذ تصمیمات کلیدی و استراتژیک

افزایش نوآوری ها و ابتکارات در زمینه تغییر

افزایش احتمال دستیابی به اهداف سازمانی

امکان استفاده اثربخش از منابع

تشویق و ترغیب بهبود دائمی

امکان ارزیابی سریع فرصت ها و استفاده به موقع از آنها

 

اطمینان بخشی به ذینفعان

,

تحقیق درباره ریسک