لطفا صبر کنید ...
كودهاي مورد نياز يونجه :
با توجه به اينكه طول دوره رشد يونجه طولاني بوده و برداشت محصول بيشتر در مرحله جواني صورت مي‌گيرد ، برداشت چندچين محصول يونجه در سال ، موجب كم شدن مقدار مواد غذايي خاك و كاهش عملكرد بويژه در سال‌هاي بعدي مي‌شود. كه ميتوان كود لازم رايكبار درسال دراواخر پاييزويا دربهار بعدازاولين چين به زمين اضافه كرد.
ازت :
كمبود ازت در يونجه بندرت مسئله‌اي ايجاد ميكند زيرا باكتري‌هاي ريزوبيوم كه در داخل گره هايي كه بر روي ريشه هاي يونجه بوجود مي‌آيند، با گياه حالت همزيستي داشته و مي‌توانند ازت هوا را تثبيت كرده و مقداري از آن را در اختيار گياه قرار دهند. ليكن قبل از زمان كاشت مقدار 50 كيلوگرم اوره يا 75 كيلوگرم نيترات آمونيم در هكتار توصيه مي‌گردد. البته با توجه به اينكه ميزان عناصر غذايي خاك از مهمترين عوامل موثر در تعيين نياز غذايي نبات محسوب مي‌گردد ، بهتر است هرساله قبل از مصرف كود اقدام به نمونه گيري و تجزيه خاك نمود.
فسفر :
فسفر از عناصر تشكيل دهنده اسيد نوكلوئيك بوده و باعث تحريك رشد و تكامل ريشه‌ها مي‌گردد ، در گل دهي و ميوه دهي موثر بوده وموجب افزايش مقاومت نبات در مقابل بعضي از بيماري‌ها مي‌گردد. فسفر عنصري است كه يونجه بيشتر از ساير عناصر به آن عكس العمل نشان داده و در توليد محصول اهميت زيادي دارد.
پتاسيم :
پتاسيم بعد از ازت بيشترين عنصر غذايي مورد نياز يونجه است. اين عنصر به عنوان تنظيم كننده و كاتاليزور ، نقش اساسي در رشد يونجه ايفا ميكند. همچنين در واكنش‌هاي آنزيمي ، تنفس ، متابوليسم كربوهيدرات‌ها ( از طريق تاثير آن بر فتوسنتز ) ايجاد مقاومت در برابر بيماري‌ها ، نگهداري آب و مقاومت به خشكي ( از طريق تنظيم مقدار آب سيتوپلاسم ) ، ساخت پروتئين‌ها ، رشد برگ‌ها و تاخير در پير شدن آنها ضروري است. حد بحراني پتاسيم حدود 75/1 درصد در ماده خشك گياهي است. گاهي مقدار بيش از 5/2 درصد نيز براي افزايش عملكرد توصيه مي‌شود. مقدار اين عنصر در يونجه با افزايش سن گياه كاهش مي يابد و حداكثر مقدار آن در طول دوره رويشي مشاهده مي‌شود و در مرحله گل دهي و دانه بستن از مقدار آن كاسته مي‌شود. مقدار پتاسيم در قسمتهاي مختلف گياه متفاوت است ، بطوري كه در ساقه حداكثر و در برگ بيشتر از ريشه ميباشد. يونجه مانند ساير بقولات علوفه‌اي نياز پتاسيمي بالايي دارد و با برداشت محصول زياد، مقادير قابل توجهي پتاسيم از خاك خارج مي‌شود. از طرفي علي رغم آنكه يونجه داراي شبكه ريشه‌اي عميق و گسترده است و مي‌تواند با در اختيار داشتن حجم زيادي از خاك ، پتاسيم مورد نياز خود را تامين نمايد. ريشه گياه يونجه برخلاف گندميان داراي ظرفيت تبادل كاتيوني بيشتري است. از اين رو تمايل بيشتري به جذب كاتيونهاي دو ظرفيتي از جمله كلسيم دارد و لذا كمبود اين عنصر در مزارع يونجه حتي در مناطق نيمه خشك قابل مشاهده است.
كمبود پتاسيم در مزارع يونجه قابل تشخيص است : در اين شرايط تراكم محصول در مزرعه كم است و بعلت كاهش فعاليت آنزيم تثبيت كننده ازت ، ازت غير پروتئيني در گياه تجمع مي يابد و رشد ساقه ها و ريشه ها كم بوده و لكه هاي كوچك سفيد يا زرد رنگ در اطراف برگچه ها نمايان مي‌شود. به تدريج بافت‌هاي بين لكه ها شروع به زرد شدن كرده و در برخي موارد حاشيه برگ به رنگ قرمز يا قهوه‌اي در آمده و برگچه‌ها بصورت فنجاني به سمت پايين متمايل مي‌شوند و در صورت تشديد كمبود، برگ‌ها مي‌ريزند.
در خاك‌هايي كه مقدار پتاسيم قابل استفاده كمتر از 300 ميلي گرم در كيلوگرم باشد ، بسته به ميزان كمبود ميتوان تا 500 كيلوگرم در هكتار كود كلرور پتاسيم ( به دفعات همراه با آبياري ) مصرف نمود. زيادي پتاسيم نيز مي‌تواند مانع جذب كلسيم گردد. مصرف زياد كلرور پتاسيم موجب كاهش تراكم يونجه و زرد شدن انتهاي برگچه‌هامي شود. بدين منظور جهت كاهش خطرات زيان آور كلرور پتاسيم ، اين كود را به صورت تقسيطي و با مقادير كم بايد مصرف كرد.
كلسيم :
كلسيم در ساختمان ديواره سلولي ، سنتز پروتئين‌ها ، اقتصاد مصرف آب ، غده بستن ريشه و تثبيت ازت ، رشد و توسعه ريشه‌ها و در نهايت عملكرد آن نقش دارد. مقدار مطلوب كلسيم در يونجه حدود يك درصد است. نتايج برخي تحقيقات نشان مي‌دهد كه برداشت 5 تن يونحه خشك با جذب 75 كيلوگرم كلسيم از خاك همراه است. به نظر مي‌رسد ميزان تحمل يونجه در خاكهاي اسيدي به عناصر آهن ، منگنز و آلومينيم با مقدار كلسيم جذب شده در ارتباط باشد. در اين خاكها كه غلظت اين عناصر سبب كاهش رشد اوليه يونجه مي‌شود. مصرف آهك علاوه بر تامين كلسيم كافي ، از قابليت انحلال اين عناصر مي‌كاهد. همچنين قابليت دسترسي فسفر و موليبدن را افزايش داده و به اين ترتيب عملكرد محصول را نيز افزايش مي‌دهد. بدليل آهكي بودن بيشتر خاكهاي تحت كشت يونجه در استان ،كمبود آن كمتر مطرح است. مصرف بيش از نياز كودهاي پتاسيمي در برخي خاكها احتمال كمبود كلسيم را به دنبال دارد. در شرايط كمبود كلسيم جوانترين و پيرترين قسمتهاي يونجه تحت تاثير قرار مي‌گيرند ، رشد يونجه و ميزان تثبيت ازت كاهش مي يابد ، بوته‌هاي جوان يونجه دچار مرگ زمستاني شده و يا در طول خشكي تابستان از بين مي‌روند.
در خاكهاي با PH كمتر از 6 مصرف مواد آهكي به صورت مخلوط با خاك،2تا3 هفته يا ترجيها يك سال قبل ازكاشت مناسب ميباشد.
محققين نشان دادند كه محصول خوب يونجه ، به مقدار 450 الي 600 كيلو گرم سولفات كلسيم براي رشد مناسب خود در خاكهاي دچاركمبود نياز دارد. با مصرف 600 كيلو گرم در هكتار سولفات كلسيم در مزارع يونجه زنجان ، رشد و عملكرد مزرعه يونجه بسيار مطلوب بوده است.
عناصر ريز مغذي به ويژه روي ، منگنز ، بر و موليبدن در افزايش عملكرد و بهبود كيفيت محصول نقش مهمي دارند. با توجه به آهكي بودن وبالا بودن PH اغلب خاكهاي تحت كشت اين محصول ، كمبود اين عناصر غير منتظره نيست به اين دليل توجه به مصرف كودهاي محتوي عناصر ريز مغذي با توجه به نياز گياه در طول دوره رشد ضروري است.
براي بدست آوردن حداكثر محصول وبالنتيجه استفاده بيشتر در امر كشاورزي در درجه اول بايد كاري كنيم كه ميزان محصول در واحد سطح بالا برود. استفاده از كودهاي شيميايي چنانچه بطور صحيح و فنّي عمل شود يكي از بهترين راه هاي رسيدن به هدف بالا ميباشد. يكي از نكاتي كه جهت رسيدن به اين هدف به ما كمك ميكند، شناسايي خاك از نظر مواد غذايي موجود در آن و از نظر نوع خاك ميباشد.
بطور كلّي جهت پي بردن به مواد غذايي موجود و حاصلخيزي خاك وتعيين نوع زراعت مناسب، و مشخّص نمودن روش صحيح كشت و آبياري، بايستي خاك را در آزمايشگاه تجزيه كرد و اولين مرحله براي تجزيه خاك نمونه برداري از آن به طريق صحيح ميباشد
